متی مازول چیست؟ | هرآنچه باید درباره داروی درمان پرکاری تیروئید بدانید
رویداد۲۴ | متیمازول یکی از پرکاربردترین داروها در درمان بیماریهای مربوط به غده تیروئید، بهویژه پرکاری تیروئید یا گریوز است. این دارو با کاهش تولید هورمونهای تیروئیدی توسط غده تیروئید عمل میکند و به کنترل علائم مختلف ناشی از افزایش فعالیت این غده کمک میکند. متیمازول یکی از داروهای خط اول برای درمان غیرجراحی پرکاری تیروئید است و توسط پزشکان متخصص غدد در سراسر جهان تجویز میشود. در ادامه، به بررسی کامل این دارو، کاربردها، عوارض، نحوه مصرف و نکاتی برای بیماران خواهیم پرداخت.
متی مازول چیست و چگونه عمل میکند؟
متیمازول یک داروی ضد تیروئید است که عملکرد آن مبتنی بر مهار آنزیمی به نام تیروپراکسیداز (TPO) در غده تیروئید است. این آنزیم مسئول اکسیداسیون ید و ترکیب آن با تیروزین برای تولید هورمونهای T۳ و T۴ است. با مهار این فرآیند، متیمازول از تولید بیش از حد این هورمونها جلوگیری میکند.
هورمونهای تیروئیدی نقش بسیار مهمی در سوختوساز بدن، عملکرد قلب، تنظیم دمای بدن و سیستم عصبی دارند. افزایش این هورمونها میتواند منجر به علائمی مانند اضطراب، کاهش وزن، تعریق زیاد، لرزش، افزایش ضربان قلب، بیخوابی و خستگی شود. متیمازول با کنترل این سطح هورمونها، باعث کاهش تدریجی علائم و بازگشت بدن به تعادل میشود.
موارد مصرف متی مازول
مهمترین کاربرد این دارو برای درمان بیماری گریوز (Graves’ Disease) است؛ یک بیماری خودایمنی که منجر به پرکاری تیروئید میشود. همچنین، در موارد زیر نیز تجویز میشود:
پرکاری تیروئید خفیف تا شدید
آمادهسازی بیماران برای عمل جراحی تیروئید
آمادهسازی پیش از ید رادیواکتیو (برای کاهش سطح هورمونها)
درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری (با دوز کم و با احتیاط بالا)
لازم به ذکر است که متیمازول برای بیماران دچار کمکاری تیروئید، اصلاً مناسب نیست و نباید مصرف شود.
نحوه مصرف دارو
متیمازول به شکل قرص در بازار دارویی عرضه میشود و بسته به شدت بیماری، سن بیمار و سطح هورمونهای تیروئیدی، دوز مصرفی ممکن است از ۵ میلیگرم تا ۳۰ میلیگرم در روز متغیر باشد. معمولاً پزشک مصرف دارو را در چند نوبت روزانه تقسیم میکند و پس از رسیدن به سطح هورمونی مناسب، دوز را کاهش میدهد یا یک دوز نگهدارنده در نظر میگیرد.
بهترین زمان مصرف، طبق نظر پزشک و معمولاً قبل یا بعد از غذاست. همچنین مصرف منظم و در زمان مشخص روزانه اهمیت بالایی دارد.
مدت زمان درمان
درمان با متیمازول معمولاً ۱۲ تا ۱۸ ماه به طول میانجامد. برخی بیماران پس از این دوره بهبود کامل مییابند، اما در مواردی ممکن است بیماری عود کند و نیاز به تکرار دوره درمان، یا حتی استفاده از روشهای دیگر مانند ید رادیواکتیو یا جراحی وجود داشته باشد.
عوارض جانبی متی مازول
متیمازول نیز مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارضی ایجاد کند. بسیاری از بیماران تنها عوارض خفیف را تجربه میکنند، اما برخی از عوارض نادر و خطرناک نیز گزارش شدهاند. رایجترین عوارض عبارتاند از:
بثورات پوستی
تهوع یا ناراحتی معده
سردرد
درد مفاصل
اما موارد نادر و جدی عبارتاند از:
کاهش شدید گلبولهای سفید (آگرانولوسیتوز): که ممکن است منجر به تب شدید، گلودرد و عفونت شود و نیاز به توقف فوری دارو دارد.
التهاب کبد (هپاتیت دارویی) یا افزایش آنزیمهای کبدی
واکنشهای آلرژیک جدی مانند کهیر و تورم
اگر بیمار هرگونه نشانهای از تب یا گلودرد غیرطبیعی داشت، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
متیمازول در دوران بارداری و شیردهی
در دوران بارداری، تجویز متیمازول با احتیاط بسیار بالا انجام میشود، چرا که مصرف دوز بالا در سه ماهه اول میتواند منجر به ناهنجاریهای مادرزادی شود. به همین دلیل، برخی پزشکان ترجیح میدهند در سهماهه اول از داروی جایگزین مانند «پروپیل تیواوراسیل» استفاده کنند.
در دوران شیردهی، مصرف متیمازول با دوز پایین معمولاً بیخطر است و مقدار بسیار کمی از دارو وارد شیر میشود. با این حال، مشورت با پزشک ضروری است.
تداخلهای دارویی
متیمازول ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، از جمله:
داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین
داروهای قلبی مانند دیگوکسین
مکملهای ید یا داروهای حاوی ید
داروهای ضدافسردگی خاص
بنابراین اطلاعرسانی کامل به پزشک درباره همه داروها و مکملهای مصرفی اهمیت زیادی دارد.
نکاتی برای بیماران مصرفکننده متیمازول
آزمایشهای منظم خون (CBC و تیروئید) در طول درمان بسیار حیاتی است.
در صورت بروز تب یا گلودرد، مصرف دارو را متوقف کرده و فوراً با پزشک تماس بگیرید.
از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید، حتی اگر علائم بیماری برطرف شده باشند.
مکملهای ید را فقط با نظر پزشک مصرف کنید، چرا که مصرف بیرویه ید اثر دارو را خنثی میکند.
کلام آخر
متیمازول یکی از مؤثرترین داروهای ضد تیروئید است که در درمان پرکاری تیروئید نقش مهمی ایفا میکند. با وجود عوارض احتمالی، مصرف کنترلشده و زیر نظر پزشک آن میتواند به بیماران کمک کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و از عوارض جدی تیروئید پرکار پیشگیری کنند. در دنیای امروز که بیماریهای غدد در حال افزایشاند، آگاهی درباره داروهای تخصصی مانند متیمازول بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
